Sukanya Samriddhi Yojana भारत सरकारने २०१५ मध्ये ‘बेटी बचाओ, बेटी पढाओ’ या मोहिमेंतर्गत एक महत्त्वपूर्ण योजना सुरू केली, ज्याला सुकन्या समृद्धी योजना असे नाव दिले. या योजनेचा मुख्य उद्देश मुलींच्या शिक्षण आणि भविष्यातील आर्थिक सुरक्षिततेची हमी देणे हा आहे. देशातील दहा वर्षांखालील मुलींसाठी ही योजना विशेष महत्त्व बाळगते.
सुकन्या समृद्धी योजनेची वैशिष्ट्ये: या योजनेंतर्गत लहान बचत योजनांमध्ये समाविष्ट असलेल्या खात्यात पालक किंवा कायदेशीर पालक गुंतवणूक करू शकतात. सध्या या योजनेत ८.२ टक्के व्याजदर मिळतो, जो इतर बँकांच्या एफडी किंवा आरडी पेक्षा जास्त आहे. सरकारकडून हा व्याजदर निश्चित केला जातो, जो मुलींच्या आर्थिक भविष्याची काळजी घेण्यासाठी पुरेसा आहे.
पात्रता आणि मर्यादा:
- केवळ भारतात राहणाऱ्या मुलींसाठीच ही योजना उपलब्ध आहे.
- एका कुटुंबात फक्त दोन मुलींसाठी खाते उघडता येते.
- जुळ्या मुलींच्या बाबतीत तीन मुलींसाठी खाते उघडण्याची परवानगी आहे.
- मुलीचे वय दहा वर्षांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे.
- खाते उघडण्यासाठी कोणत्याही बँकेत किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये जाऊ शकता.
आर्थिक लाभ आणि गुंतवणूक:
- वार्षिक किमान २५० रुपये ते कमाल १.५ लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करता येते.
- आयकर कायद्याच्या कलम ८०C अंतर्गत १.५ लाख रुपयांपर्यंत करसवलत मिळते.
- गरज भासल्यास मुदतपूर्व पैसे काढण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
- खाते २१ वर्षांनी परिपक्व होते.
गुंतवणुकीचे फायदे: उदाहरणार्थ, जर आपण दरमहा ३००० रुपये गुंतवणूक केली तर:
- वार्षिक गुंतवणूक: ३६,००० रुपये
- १५ वर्षांत एकूण गुंतवणूक: ५,४०,००० रुपये
- परिपक्वतेवर मिळणारी एकूण रक्कम: १६,६२,६१९ रुपये
- केवळ व्याजापोटी मिळणारी रक्कम: ११,२२,६१९ रुपये
योजनेचे महत्त्व: सुकन्या समृद्धी योजना ही केवळ एक बचत योजना नाही तर मुलींच्या सर्वांगीण विकासासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. शिक्षण, व्यावसायिक प्रशिक्षण किंवा विवाहासाठी या रकमेचा उपयोग करता येतो. या योजनेमुळे मुलींच्या भविष्यातील गरजा भागवण्यासाठी पालकांना एक सुरक्षित आणि फायदेशीर गुंतवणूक पर्याय उपलब्ध झाला आहे.
हे पण वाचा:
पीएम किसान योजनेच्या याद्या जाहीर! निवडणुकीपूर्वी शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा PM Kisan Yojana
या योजनेची खास वैशिष्ट्ये: १. सुरक्षित गुंतवणूक: सरकारी हमी असल्याने गुंतवणूक १००% सुरक्षित आहे. २. आकर्षक व्याजदर: इतर बचत योजनांच्या तुलनेत जास्त व्याजदर. ३. करसवलत: आयकर कायद्यांतर्गत मिळणारी सवलत. ४. लवचिक गुंतवणूक: किमान रक्कम अत्यंत कमी असल्याने सर्वांना परवडणारी. ५. दीर्घकालीन लाभ: २१ वर्षांच्या मुदतीमुळे चांगली रक्कम जमा होते.
योजनेचे सामाजिक महत्त्व: सुकन्या समृद्धी योजना ही केवळ आर्थिक योजना नसून त्यामागे एक सामाजिक उद्दिष्ट आहे. मुलींच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन देणे, त्यांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याची हमी देणे आणि समाजात मुलींचे महत्त्व वाढवणे हे या योजनेचे मूलभूत उद्देश आहेत.
सुकन्या समृद्धी योजना ही मुलींच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेमुळे पालकांना त्यांच्या मुलींच्या भविष्यासाठी नियोजनबद्ध बचत करण्याची संधी मिळाली आहे. सरकारी हमी, आकर्षक व्याजदर आणि करसवलत यांमुळे ही योजना अधिक आकर्षक झाली आहे. प्रत्येक पालकाने या योजनेचा लाभ घेऊन आपल्या मुलीच्या भविष्यासाठी एक मजबूत आर्थिक पाया तयार करावा.
या योजनेमुळे मुलींच्या शिक्षण आणि स्वावलंबनाला प्रोत्साहन मिळत आहे, जे भारताच्या सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. सुकन्या समृद्धी योजना ही खरोखरच मुलींच्या सक्षमीकरणाचा एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे, जी त्यांना एक उज्ज्वल भविष्य देण्यास मदत करते.