senior citizens महाराष्ट्र राज्याच्या सामाजिक न्याय विभागाने ज्येष्ठ नागरिकांच्या कल्याणासाठी एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे. ‘मुख्यमंत्री वयोश्री योजना’ या नावाने ओळखली जाणारी ही योजना राज्यातील वयोवृद्ध नागरिकांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणण्याचे महत्त्वपूर्ण माध्यम ठरणार आहे. या योजनेची घोषणा लाडके बहिण योजनेच्या अनुभवांवर आधारित असून, त्यातील त्रुटी दूर करून अधिक प्रभावी स्वरूपात राबविण्यात येत आहे.
महाराष्ट्रातील ज्येष्ठ नागरिकांची संख्या दिवसेंदिवस वाढत असून, त्यांच्यापैकी बहुतांश जण आर्थिक विवंचनेत जीवन जगत आहेत. विशेषतः दैनंदिन जीवनातील मूलभूत गरजा पूर्ण करण्यासाठी त्यांना अनेक अडचणींना सामोरे जावे लागत आहे. या पार्श्वभूमीवर राज्य सरकारने ही योजना आणली असून, ती समाजातील या महत्त्वाच्या घटकाला दिलासा देण्यासाठी ठरविण्यात आली आहे.
योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
मुख्यमंत्री वयोश्री योजना ही केवळ आर्थिक मदत नव्हे तर ज्येष्ठ नागरिकांच्या दैनंदिन जीवनातील गरजा लक्षात घेऊन तयार करण्यात आली आहे. या योजनेंतर्गत लाभार्थ्यांना विविध प्रकारच्या सहाय्यक साधनांचा पुरवठा केला जाणार आहे. यामध्ये कंबर बेल्ट, श्रवण यंत्र, कमोड चेअर, ट्रायपॉड, चष्मा, सर्वायकल कॉलर, फोल्डिंग वॉकर आणि गुडघ्याची ब्रेस यांचा समावेश आहे.
पात्रता
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही महत्त्वपूर्ण निकष ठरविण्यात आले आहेत:
- वयोमर्यादा: अर्जदाराचे वय किमान 65 वर्षे पूर्ण असणे आवश्यक आहे. डिसेंबर 2023 पर्यंत ही वयोमर्यादा पूर्ण केलेली असावी.
- रहिवास: अर्जदार महाराष्ट्र राज्याचा कायमस्वरूपी रहिवासी असणे अनिवार्य आहे.
- उत्पन्न मर्यादा: लाभार्थ्याचे वार्षिक उत्पन्न दोन लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे. याबाबत सक्षम प्राधिकाऱ्याकडून प्राप्त केलेला उत्पन्नाचा दाखला सादर करणे आवश्यक आहे.
अर्ज प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे
योजनेसाठी अर्ज करताना खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- आधार कार्ड
- मतदान कार्ड
- राष्ट्रीयकृत बँकेचे पासबुक
- उत्पन्नाचा दाखला
- वैध ओळखपत्र
- दोन पासपोर्ट आकाराचे फोटो
अर्ज करण्यासाठी दोन पर्याय उपलब्ध आहेत:
- ऑनलाईन पद्धत: महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत वेबसाईटवर जाऊन ऑनलाईन अर्ज करता येतो.
- ऑफलाईन पद्धत: जवळच्या संगणक केंद्रात किंवा सरकारी दवाखान्यात जाऊन अर्ज करता येतो.
योजनेचे महत्त्व आणि प्रभाव
मुख्यमंत्री वयोश्री योजना ही ज्येष्ठ नागरिकांच्या जीवनात महत्त्वपूर्ण बदल घडवून आणण्याची क्षमता बाळगते. या योजनेमुळे:
- आर्थिक सुरक्षितता: कमी उत्पन्न असलेल्या ज्येष्ठ नागरिकांना आर्थिक दिलासा मिळणार आहे.
- जीवनमान सुधारणा: पुरविल्या जाणाऱ्या विविध साधनांमुळे त्यांचे दैनंदिन जीवन सुकर होणार आहे.
- आरोग्य सुविधा: विविध वैद्यकीय उपकरणांच्या माध्यमातून त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेतली जाणार आहे.
- सामाजिक सुरक्षा: समाजातील या महत्त्वपूर्ण घटकाला सन्मानाने जगण्याची संधी मिळणार आहे.
कार्यान्वयन आणि अंमलबजावणी
योजनेची अंमलबजावणी प्रभावीपणे होण्यासाठी विविध स्तरांवर यंत्रणा उभारण्यात आली आहे. 2024-25 या वर्षासाठी अर्ज स्वीकारण्याची प्रक्रिया सुरू झाली असून, अनेक ज्येष्ठ नागरिकांनी यासाठी प्रतिसाद दिला आहे. ज्या लाभार्थ्यांनी अर्ज केले आहेत, त्यांच्या बँक खात्यांमध्ये रक्कम जमा करण्याची प्रक्रिया सुरू आहे.
मुख्यमंत्री वयोश्री योजना ही ज्येष्ठ नागरिकांसाठी एक आशादायी पाऊल ठरली आहे. या योजनेमुळे हजारो ज्येष्ठ नागरिकांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडून येणार आहे. ज्या लाभार्थ्यांनी अजून या योजनेसाठी अर्ज केलेला नाही, त्यांनी लवकरात लवकर अर्ज करून या योजनेचा लाभ घ्यावा.