sbi bank alert आजच्या डिजिटल युगात बँकिंग सेवा अत्यंत सुलभ आणि सोयीस्कर झाल्या आहेत. मोबाईल फोनवरून किंवा संगणकावरून आपण केवळ काही क्लिकमध्ये आपले व्यवहार पूर्ण करू शकतो. मात्र या सुविधांसोबतच सायबर गुन्हेगारीचे प्रमाणही वाढले आहे. देशातील सर्वात मोठी सार्वजनिक क्षेत्रातील बँक असलेल्या स्टेट बँक ऑफ इंडियाच्या (एसबीआय) ग्राहकांना सायबर फसवणुकीचा मोठा धोका निर्माण झाला आहे.
अलीकडेच, एसबीआयने आपल्या सुमारे 50 कोटी ग्राहकांसाठी एक महत्त्वाचा अलर्ट जारी केला आहे. या अलर्टमध्ये बँकेने आपल्या ग्राहकांना बनावट एसएमएस आणि संशयास्पद लिंक्सपासून सावध राहण्याचा इशारा दिला आहे. कारण या माध्यमातून गुन्हेगार ग्राहकांच्या खात्यांमध्ये घुसखोरी करून त्यांचे पैसे लुटू शकतात. सरकारनेही याबाबत एक विशेष सूचना जारी केली आहे.
सायबर फसवणुकीची नवी पद्धत
हे पण वाचा:
पीएम किसान योजनेच्या याद्या जाहीर! निवडणुकीपूर्वी शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा PM Kisan Yojana
गेल्या काही काळापासून एसबीआयच्या नावाने लोकांना बनावट संदेश पाठवले जात आहेत. या संदेशांमध्ये ग्राहकांना रिवॉर्ड पॉइंट्सचे आमिष दाखवले जात आहे. उदाहरणार्थ, एका फसव्या संदेशात असे म्हटले आहे की ग्राहकांना 9,980 रुपयांचे रिवॉर्ड पॉइंट्स मिळाले आहेत आणि ते रिडीम करण्यासाठी त्यांनी एक विशिष्ट फाईल डाउनलोड करावी. हे संदेश एसएमएस, ईमेल आणि व्हॉट्सॲप या माध्यमांद्वारे पाठवले जात आहेत. यामध्ये ग्राहकांना एका लिंकवर क्लिक करून बक्षिसे मिळवण्याचे आश्वासन दिले जाते.
परंतु हा संदेश पूर्णपणे बनावट आहे. प्रेस इन्फॉर्मेशन ब्युरो (पीआयबी) द्वारे केलेल्या तथ्य तपासणीतही हे स्पष्ट झाले आहे की हा संदेश फसवणुकीचा एक भाग आहे. जर ग्राहकांनी ही फाईल डाउनलोड केली किंवा दिलेल्या लिंकवर क्लिक केले, तर ते सायबर गुन्हेगारांचे लक्ष्य बनू शकतात. अशा बनावट संदेशांद्वारे गुन्हेगार ग्राहकांच्या बँक खात्याची गोपनीय माहिती चोरून त्यांच्या खात्यातून पैसे काढू शकतात.
सरकार आणि एसबीआयचा इशारा
या गंभीर धोक्याबाबत सरकार आणि एसबीआय या दोघांनीही ग्राहकांना सतर्क केले आहे. एसबीआयने स्पष्टपणे सांगितले आहे की ते कधीही त्यांच्या ग्राहकांना एसएमएस, ईमेल किंवा व्हॉट्सॲपद्वारे असे संदेश पाठवत नाहीत. तसेच ते कधीही ग्राहकांना कोणत्याही लिंकवर क्लिक करण्यास किंवा कोणतीही फाईल डाउनलोड करण्यास सांगत नाहीत.
एसबीआयच्या म्हणण्यानुसार, ते कधीही कोणत्याही प्रकारची फाईल डाउनलोड करण्यास सांगत नाहीत किंवा कोणत्याही ग्राहकाकडून अशा प्रकारची वैयक्तिक माहिती विचारत नाहीत. बँकेने ग्राहकांना कोणतीही संशयास्पद लिंक किंवा फाईल उघडू नये असा सल्ला दिला आहे, मग ती कितीही आकर्षक किंवा विश्वासार्ह वाटली तरी.
सायबर गुन्हेगारांची कार्यपद्धती
सायबर गुन्हेगार ग्राहकांना फसवण्यासाठी नवनवीन पद्धती वापरत आहेत. रिवॉर्ड पॉइंट्स, भेटवस्तू, लॉटरी अशा विविध आमिषांच्या माध्यमातून ते लोकांची फसवणूक करण्याचा प्रयत्न करतात. या प्रकरणातही गुन्हेगारांनी लोकांना रिवॉर्ड पॉइंट्सचे आमिष दाखवून त्यांच्या मोबाईलमध्ये मालवेअर इन्स्टॉल करण्याचा प्रयत्न केला आहे.
जेव्हा एखादा ग्राहक संदेशातील लिंकवरून APK फाईल डाउनलोड करतो, तेव्हा त्याच्या फोनवर मालवेअर इन्स्टॉल होते. या मालवेअरद्वारे गुन्हेगार ग्राहकाची वैयक्तिक माहिती जसे की बँक खात्याचे तपशील, पासवर्ड आणि इतर संवेदनशील माहिती चोरू शकतात. या माहितीचा वापर करून ते ग्राहकाच्या खात्यातून पैसे काढू शकतात किंवा इतर आर्थिक गुन्हे करू शकतात.
फसवणुकीचे बळी होण्यापासून कसे वाचावे?
एसबीआय आणि सरकारने ग्राहकांना काही महत्त्वाच्या सूचना दिल्या आहेत, ज्यांचे पालन केल्यास ते अशा फसवणुकींपासून स्वतःचे संरक्षण करू शकतात:
संशयास्पद संदेश टाळा: जर तुम्हाला एसबीआयच्या नावाने कोणताही रिवॉर्ड पॉइंट किंवा आकर्षक ऑफरचा संदेश मिळाल्यास, त्यावर विश्वास ठेवू नका. कोणत्याही लिंकवर क्लिक करू नका किंवा कोणतीही फाईल डाउनलोड करू नका.
एसबीआयच्या अधिकृत वेबसाइटशी संपर्क साधा: तुम्हाला कोणत्याही प्रकारची माहिती हवी असल्यास, एसबीआयच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या किंवा त्यांच्या अधिकृत ग्राहक सेवा क्रमांकावर संपर्क साधा. कोणत्याही अनधिकृत व्यक्तीशी संपर्क साधू नका.
APK फाईल डाउनलोड करू नका: तुम्हाला एखाद्या संदेशामध्ये APK फाईल डाउनलोड करण्याची सूचना दिली असल्यास, त्याकडे दुर्लक्ष करा. अशा फाईली तुमच्या डिव्हाइसवर व्हायरस किंवा मालवेअर इन्स्टॉल करू शकतात.
बँक माहिती गोपनीय ठेवा: तुमच्या बँक खात्याची माहिती, पासवर्ड, OTP किंवा इतर वैयक्तिक माहिती कोणत्याही अज्ञात व्यक्तीला देऊ नका. लक्षात ठेवा, एसबीआय कधीही ग्राहकांकडून अशी संवेदनशील माहिती विचारत नाही.
नियमित तपासणी करा: तुमच्या बँक खात्याची नियमित तपासणी करा. कोणताही अनधिकृत व्यवहार आढळल्यास लगेच बँकेला कळवा. सुरक्षित नेटवर्क वापरा: ऑनलाइन बँकिंग करताना नेहमी सुरक्षित आणि विश्वासार्ह नेटवर्क वापरा. सार्वजनिक वाय-फाय नेटवर्कवर बँकिंग व्यवहार टाळा.
अद्ययावत सुरक्षा सॉफ्टवेअर वापरा: तुमच्या मोबाईल फोन आणि संगणकावर नेहमी अद्ययावत अँटी-व्हायरस आणि सुरक्षा सॉफ्टवेअर वापरा. शंका असल्यास विचारा: तुम्हाला कोणताही संदेश किंवा ईमेल संशयास्पद वाटत असल्यास, त्याबद्दल बँकेच्या अधिकृत प्रतिनिधीकडे विचारणा करा.
जागरूक राहा: सायबर सुरक्षेबाबत नेहमी अद्ययावत राहा आणि नवीन फसवणुकीच्या पद्धतींबद्दल माहिती घेत राहा. तक्रार नोंदवा: जर तुम्ही अशा कोणत्याही फसवणुकीचे बळी झाला असाल, तर त्वरित स्थानिक पोलिस स्टेशन आणि सायबर सेल येथे तक्रार नोंदवा.
डिजिटल बँकिंगच्या या युगात सायबर सुरक्षा हे एक महत्त्वाचे आव्हान बनले आहे. एसबीआयसारख्या मोठ्या बँकांचे ग्राहक हे सायबर गुन्हेगारांसाठी आकर्षक लक्ष्य आहेत. त्यामुळे प्रत्येक ग्राहकाने सतर्क राहणे आणि सुरक्षित बँकिंग पद्धतींचे पालन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. एसबीआयने जारी केलेल्या या अलर्टकडे गांभीर्याने पाहून आणि सूचनांचे काटेकोर पालन करून ग्राहक स्वतःचे आर्थिक नुकसान टाळू शकतात.
आपल्या वैयक्तिक आणि आर्थिक माहितीची सुरक्षा ही प्रत्येकाची वैयक्तिक जबाबदारी आहे. डिजिटल साक्षरता आणि सायबर सुरक्षेबद्दल जागरूकता वाढवणे हे आजच्या काळाची गरज आहे.