बँकेत ठेवता येणार फक्त एवढीच कॅश, rbi नवीन गाईड लाइन rbi new guide line

rbi new guide line भारतीय बँकिंग क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण बदल घडत आहेत. ऑक्टोबर 2024 च्या सुरुवातीला, भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) एक महत्त्वपूर्ण घोषणा केली, जी ग्राहकांसाठी एक नवीन सुविधा घेऊन आली आहे. या नवीन सुविधेअंतर्गत, आता ग्राहक युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) द्वारे एटीएममध्ये रोख रक्कम जमा करू शकतात. या लेखात आपण विविध बँकांच्या रोख जमा मर्यादा आणि संबंधित नियमांबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.

ऑटोमेटेड डिपॉझिट कम विथड्रॉल मशीन (ADWM)

ADWM हे एक विशेष प्रकारचे ATM आहे, जे ग्राहकांना बँक शाखेत न जाता त्यांच्या खात्यात पैसे जमा करण्याची सुविधा देते. या मशीनद्वारे ग्राहक 100, 200, 500 आणि 2000 रुपयांच्या नोटा जमा करू शकतात. सर्व प्रमुख बँकांनी या सुविधेसाठी काही विशिष्ट मर्यादा निश्चित केल्या आहेत.

विविध बँकांच्या रोख जमा मर्यादा

पंजाब नॅशनल बँक (PNB)

एका दिवसात कमाल जमा मर्यादा: 1,00,000 रुपये
एकूण नोटांची मर्यादा: 200 नोटा
पॅन कार्ड लिंक नसलेल्या खात्यांसाठी मर्यादा: 49,900 रुपये
पॅन कार्ड लिंक असलेल्या खात्यांसाठी मर्यादा: 1,00,000 रुपये

युनियन बँक ऑफ इंडिया

दैनिक नोट जमा मर्यादा: 200 नोटा
पॅन कार्ड लिंक नसलेल्या खात्यांसाठी मर्यादा: 49,999 रुपये
पॅन कार्ड लिंक असलेल्या खात्यांसाठी मर्यादा: 1,00,000 रुपये

स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI)

कार्डलेस जमा मर्यादा: 49,900 रुपये प्रति दिन
डेबिट कार्डद्वारे जमा मर्यादा: 2,00,000 रुपये
दैनिक नोट जमा मर्यादा: 200 नोटा
विशेष सुविधा: PPF, RD आणि कर्ज खात्यांमध्ये रोख जमा करण्याची सुविधा

बचत खात्यातील रोख जमा मर्यादा आणि कर विचार

बचत खात्यात रोख रक्कम जमा करण्याची एक महत्त्वपूर्ण मर्यादा आहे, जी 1 लाख रुपये आहे. या मर्यादेपेक्षा जास्त रक्कम जमा केल्यास, कर विभागाचे लक्ष वेधले जाऊ शकते. अशा परिस्थितीत:

कर विभाग जमा केलेल्या रकमेची चौकशी करू शकतो
पैशांच्या स्रोताची तपासणी केली जाऊ शकते
अनियमितता आढळल्यास नोटीस बजावली जाऊ शकते

महत्त्वाचे मुद्दे आणि सूचना

पॅन कार्ड लिंकिंग:
- पॅन कार्ड लिंक असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे
- उच्च मर्यादेसाठी पॅन कार्ड लिंक असणे आवश्यक आहे
- पॅन कार्ड नसल्यास जमा मर्यादा कमी असते
नोटांची मर्यादा:
- बहुतेक बँकांमध्ये दैनिक 200 नोटांची मर्यादा आहे
- केवळ विशिष्ट मूल्यांच्या नोटा स्वीकारल्या जातात (100, 200, 500, 2000)
सुरक्षितता उपाय:
- मोठ्या रकमेच्या व्यवहारांसाठी बँक शाखेचा वापर करणे सुरक्षित
- नियमित व्यवहारांसाठी ADWM चा वापर करणे सोयीस्कर
कर अनुपालन:
- मोठ्या रोख व्यवहारांची नोंद ठेवणे महत्त्वाचे
- कर कायद्यांचे पालन करणे आवश्यक
- संशयास्पद व्यवहारांपासून दूर राहणे

रिझर्व्ह बँकेची ही नवीन सुविधा ग्राहकांसाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. मात्र, या सुविधेचा वापर करताना विविध मर्यादा आणि नियमांचे पालन करणे महत्त्वाचे आहे. प्रत्येक बँकेची आपली स्वतःची धोरणे आणि मर्यादा असू शकतात, त्यामुळे आपल्या बँकेच्या विशिष्ट नियमांची माहिती घेणे गरजेचे आहे.

ग्राहकांनी लक्षात ठेवावे की या सर्व मर्यादा आणि नियम हे त्यांच्या आर्थिक सुरक्षिततेसाठी आणि कायदेशीर अनुपालनासाठी आहेत. योग्य नियोजन आणि या मर्यादांचे पालन केल्यास, ADWM आणि UPI-आधारित जमा सुविधा ही एक अत्यंत सोयीस्कर आणि सुरक्षित पर्याय ठरू शकते.