PPF Scheme सार्वजनिक भविष्य निधी योजना (PPF) ही भारतातील सर्वाधिक विश्वसनीय आणि लोकप्रिय गुंतवणूक योजनांपैकी एक आहे. या योजनेची लोकप्रियता तिच्या सुरक्षिततेमुळे आणि आकर्षक परताव्यामुळे दिवसेंदिवस वाढत आहे. आज आपण या योजनेची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये
PPF योजना ही भारत सरकारद्वारे प्रायोजित एक दीर्घकालीन बचत योजना आहे. या योजनेची मुदत 15 वर्षांची असून, सध्या गुंतवणूकदारांना 7.1% वार्षिक व्याजदर मिळतो. हे व्याज चक्रवाढ पद्धतीने गणले जाते, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांना जास्तीत जास्त लाभ मिळतो. विशेष म्हणजे या योजनेत मिळणारे व्याज तिमाही आधारावर खात्यात जमा केले जाते.
पात्रता आणि खाते उघडण्याची प्रक्रिया
कोणताही भारतीय नागरिक जो 18 वर्षांवरील आहे, तो PPF खाते उघडू शकतो. अल्पवयीन व्यक्तींसाठी (18 वर्षांखालील) त्यांच्या पालकांच्या नावावर खाते उघडता येते. खाते उघडण्यासाठी देशातील कोणत्याही पोस्ट ऑफिस किंवा बँकेत जाऊ शकता. महत्त्वाची बाब म्हणजे एका व्यक्तीला फक्त एकच PPF खाते ठेवता येते.
गुंतवणूक मर्यादा आणि पद्धती
PPF योजनेत वार्षिक किमान ₹500 आणि कमाल ₹1,50,000 पर्यंत गुंतवणूक करता येते. गुंतवणूकदार त्यांच्या सोयीनुसार एकरकमी किंवा मासिक हप्त्यांच्या स्वरूपात रक्कम जमा करू शकतात. उदाहरणार्थ:
दरमहा ₹1100 गुंतवणूक:
- वार्षिक गुंतवणूक: ₹13,200
- 15 वर्षांत एकूण गुंतवणूक: ₹1,98,000
- मिळणारे व्याज: ₹1,60,002
- परिपक्वतेनंतर एकूण रक्कम: ₹3,58,002
दरमहा ₹1200 गुंतवणूक:
- वार्षिक गुंतवणूक: ₹14,400
- 15 वर्षांत एकूण गुंतवणूक: ₹2,16,000
- मिळणारे व्याज: ₹1,74,548
- परिपक्वतेनंतर एकूण रक्कम: ₹3,90,548
कर लाभ आणि इतर फायदे
PPF योजनेत गुंतवणूक केलेल्या रकमेवर आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते. याशिवाय, या योजनेतून मिळणारे व्याज आणि परिपक्वतेची रक्कम यांवरही कोणताही कर लागत नाही. म्हणजेच ही योजना EEE (Exempt-Exempt-Exempt) श्रेणीत येते.
नुकतेच झालेले नियम बदल
ऑक्टोबर 2024 पासून PPF योजनेच्या नियमांमध्ये काही महत्त्वपूर्ण बदल करण्यात आले आहेत:
हे पण वाचा:
पीएम किसान योजनेच्या याद्या जाहीर! निवडणुकीपूर्वी शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा PM Kisan Yojana
- एका व्यक्तीला फक्त एकच PPF खाते ठेवता येईल
- 18 वर्षांखालील गुंतवणूकदारांना त्यांचे वय 18 वर्षे होईपर्यंत बचत खात्याइतकेच व्याज मिळेल
- 18 वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर नियमित PPF व्याजदर लागू होईल
पर्यायी पोस्ट ऑफिस योजना
PPF व्यतिरिक्त पोस्ट ऑफिसमध्ये इतर अनेक आकर्षक बचत योजना उपलब्ध आहेत:
- सुकन्या समृद्धी योजना (SSY) – मुलींच्या भविष्यासाठी
- वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS) – ज्येष्ठ नागरिकांसाठी
- राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र (NSC)
- किसान विकास पत्र (KVP)
सार्वजनिक भविष्य निधी योजना ही दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी एक उत्तम पर्याय आहे. सरकारी हमी, आकर्षक व्याजदर, कर फायदे आणि सुरक्षितता या सर्व घटकांमुळे ही योजना विशेषतः मध्यमवर्गीय गुंतवणूकदारांसाठी अतिशय योग्य ठरते. नियमित बचतीची सवय लावण्यासाठी आणि भविष्यातील आर्थिक लक्ष्ये साध्य करण्यासाठी PPF योजना निश्चितच विचार करण्यायोग्य आहे.
