Petrol Pump Close दिवाळीचा सण जवळ येत असताना, संपूर्ण भारतात उत्साह आणि आनंदाचे वातावरण निर्माण होत आहे. प्रकाशाचा हा सण देशभरात मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. पाच दिवस चालणाऱ्या या महोत्सवाला या महिन्याच्या शेवटच्या आठवड्यात सुरुवात होणार आहे.
मात्र, या वर्षी दिवाळीच्या आनंदात एक मोठे विघ्न येण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. महाराष्ट्रातील पुणे शहरात पेट्रोल पंप चालकांनी संप पुकारला असून, त्याचे पडसाद संपूर्ण राज्यात उमटण्याची शक्यता आहे. या संपामुळे दिवाळीच्या काळात नागरिकांना मोठा त्रास सहन करावा लागण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.
पुणे शहरातील पेट्रोल पंप चालकांनी दोषपूर्ण टेंडर पद्धतींविरोधात आंदोलन करण्याचा निर्णय घेतला आहे. मंगळवारपासून सर्व ऑपरेटर संपावर गेले आहेत. पेट्रोल डीलर्स असोसिएशनने केलेल्या दाव्यानुसार, इंधन वाहतुकीतील सदोष निविदा पद्धतींमुळे इंधन चोरीचे प्रमाण वाढत आहे. या समस्येबाबत वारंवार तक्रारी करूनही कोणतीही ठोस कारवाई केली जात नसल्याचे त्यांचे म्हणणे आहे.
संपाचे मुख्य कारण
पेट्रोलियम कंपन्यांच्या निविदा प्रक्रियेत गंभीर त्रुटी असल्याचे पेट्रोल पंप चालकांचे म्हणणे आहे. या कंपन्या इंधन वाहतुकीसाठी अव्यवहार्य दरांवर निविदा जारी करतात आणि वितरकांना रिक्त किंवा अपूर्ण करारांवर स्वाक्षरी करण्यास भाग पाडतात. या पद्धतीमुळे अनेक समस्या निर्माण होत आहेत, ज्यात इंधन चोरीचे वाढते प्रमाण हे सर्वात मोठे आव्हान ठरत आहे.
डीलर्स असोसिएशनच्या मागण्या
पेट्रोल डीलर्स असोसिएशनने या समस्येवर तोडगा काढण्यासाठी काही ठोस मागण्या केल्या आहेत:
- सर्व विद्यमान वाहतूक निविदा तात्काळ रद्द करणे.
- सुरक्षित इंधन वितरण सुनिश्चित करण्यासाठी व्यवहार्य दरांसह नवीन निविदा जारी करणे.
- सुरक्षा प्रोटोकॉलकडे दुर्लक्ष करणाऱ्या अधिकाऱ्यांचे तात्काळ निलंबन करणे.
- इंधन चोरीमध्ये अधिकाऱ्यांच्या संभाव्य सहभागाचा सखोल पोलिस तपास करणे.
इंधन चोरीचे वाढते प्रमाण
डीलर्स असोसिएशनच्या म्हणण्यानुसार, कमी किमतीच्या निविदा प्रक्रियेमुळे अनेक वाहतूकदार इंधन चोरीमध्ये गुंतले आहेत. त्यांनी दावा केला की यापैकी सुमारे 65 टक्के प्रकरणे पोलिसांनी आधीच उघडकीस आणली आहेत. ही आकडेवारी चिंताजनक असून, समस्येची गंभीरता दर्शवते.
कंपन्यांच्या निर्णय प्रक्रियेवर ताशेरे
पेट्रोलियम कंपन्यांच्या निर्णय प्रक्रियेवरही डीलर्स असोसिएशनने ताशेरे ओढले आहेत. त्यांच्या म्हणण्यानुसार, या कंपन्या प्रमुख भागधारकांशी सल्लामसलत न करता महत्त्वाचे निर्णय घेत आहेत. याचा परिणाम म्हणून इंधन वाहतुकीच्या सुरक्षिततेशी तडजोड होत असून, सार्वजनिक सुरक्षितताही धोक्यात आली आहे.
दिवाळीच्या काळात संभाव्य परिणाम
दिवाळीचा सण जवळ येत असताना, हा संप नागरिकांसाठी मोठे आव्हान ठरू शकतो. या काळात लोक अधिक व्यस्त असतात आणि वाहनांचा वापर मोठ्या प्रमाणात वाढतो. विशेषतः:
- बाजारपेठेत जाण्यासाठी सर्वसामान्य नागरिक दुचाकीसह अन्य वाहनांची मदत घेतात.
- नातेवाईक आणि मित्रांना भेटण्यासाठी लांबच्या प्रवासाची योजना अनेकजण आखतात.
- दिवाळी फराळ आणि इतर खरेदीसाठी वाहनांचा वापर वाढतो.
- सणासुदीच्या निमित्ताने बाहेरगावी जाणाऱ्यांची संख्या वाढते.
या सर्व गोष्टींचा विचार करता, पेट्रोल पंप बंद राहिल्यास नागरिकांना मोठा त्रास सहन करावा लागू शकतो. पेट्रोल आणि डिझेलच्या तुटवड्यामुळे अनेकांच्या योजना विस्कळीत होऊ शकतात.
सरकार आणि पेट्रोलियम कंपन्यांकडून अपेक्षा
या परिस्थितीत सरकार आणि पेट्रोलियम कंपन्यांकडून काही ठोस पावले उचलली जाण्याची अपेक्षा आहे:
- डीलर्स असोसिएशनच्या मागण्यांचा गांभीर्याने विचार करणे.
- निविदा प्रक्रियेतील त्रुटी दूर करण्यासाठी तातडीने उपाययोजना करणे.
- इंधन चोरीच्या प्रकरणांची सखोल चौकशी करून दोषींवर कठोर कारवाई करणे.
- सुरक्षित आणि कार्यक्षम इंधन वाहतुकीसाठी नवीन धोरण आखणे.
- पेट्रोल पंप चालकांशी संवाद साधून त्यांच्या अडचणी समजून घेणे.
नागरिकांसाठी सूचना
या परिस्थितीत नागरिकांनीही काही सावधगिरी बाळगणे गरजेचे आहे:
- शक्य असल्यास, आधीच पेट्रोल/डिझेल भरून ठेवणे.
- अनावश्यक प्रवास टाळणे.
- सार्वजनिक वाहतुकीचा जास्तीत जास्त वापर करणे.
- शेजाऱ्यांसोबत वाहन शेअरिंग करणे.
- इलेक्ट्रिक वाहने असल्यास त्यांना प्राधान्य देणे.
- पेट्रोल/डिझेलची काळाबाजार टाळणे.
संपाचे दूरगामी परिणाम
हा संप केवळ तात्पुरता त्रास देणारा नाही, तर त्याचे काही दूरगामी परिणामही होऊ शकतात:
- इंधनाच्या किंमतीत वाढ होण्याची शक्यता.
- वाहतूक क्षेत्रावर नकारात्मक प्रभाव पडून अन्य वस्तूंच्या किमतीतही वाढ होऊ शकते.
- पेट्रोलियम क्षेत्रातील गुंतवणुकीवर परिणाम होऊ शकतो.
- सरकार आणि पेट्रोलियम कंपन्यांवरील विश्वास कमी होण्याची शक्यता.
- भविष्यात अशा प्रकारचे संप होण्याची शक्यता वाढू शकते.
दिवाळीच्या आनंदाच्या क्षणी हा पेट्रोल पंप संप एक मोठे आव्हान ठरू शकतो. मात्र, या समस्येकडे एका संधी म्हणूनही पाहता येईल. इंधन वाहतुकीतील त्रुटी दूर करण्यासाठी आणि एक अधिक कार्यक्षम व पारदर्शक यंत्रणा विकसित करण्यासाठी हा एक चांगला मुहूर्त असू शकतो. सरकार, पेट्रोलियम कंपन्या आणि पेट्रोल पंप चालक यांनी एकत्र येऊन या समस्येवर तोडगा काढणे गरजेचे आहे.