get free gas cylinder दिवाळीच्या पार्श्वभूमीवर केंद्र सरकारने सर्वसामान्य जनतेसाठी एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. प्रधानमंत्री उज्वला योजनेअंतर्गत एक लाख 84 हजार 39 लाभार्थ्यांना मोफत एलपीजी सिलेंडरचा लाभ देण्यात येणार आहे. ही योजना विशेषतः ग्रामीण भागातील कुटुंबांसाठी वरदान ठरणार आहे.
योजनेची व्याप्ती आणि लाभार्थी
प्रधानमंत्री उज्वला योजनेअंतर्गत जिल्ह्यात एकूण 2 लाख 19 हजार 667 ग्राहकांची नोंदणी झाली आहे. त्यापैकी 1 लाख 84 हजार 39 ग्राहकांची ई-केवायसी प्रक्रिया यशस्वीरीत्या पूर्ण झाली आहे. मात्र, 35 हजार 628 ग्राहकांचे आधार ऑथेंटिकेशन अद्याप बाकी आहे. या संदर्भात सर्व गॅस एजन्सींना लाभार्थ्यांचे 100% आधार ऑथेंटिकेशन पूर्ण करण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत.
अनुदान वितरण प्रक्रिया
योजनेअंतर्गत गॅस सिलेंडरची संपूर्ण रक्कम प्रथम ग्राहकांच्या बँक खात्यात जमा केली जाईल. त्यानंतर तीन ते चार दिवसांच्या कालावधीत इंधन कंपन्यांकडून अनुदानाची रक्कम थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात हस्तांतरित करण्यात येईल. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी आधार ऑथेंटिकेशन पूर्ण असणे अनिवार्य आहे.
सणांनिमित्त विशेष योजना
केंद्र सरकारने होळी आणि दिवाळी या दोन प्रमुख सणांच्या निमित्ताने मोफत गॅस सिलेंडर देण्याची विशेष योजना जाहीर केली आहे. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी ग्राहकांनी त्यांच्या संबंधित गॅस एजन्सीशी संपर्क साधणे आवश्यक आहे. योजनेअंतर्गत 14.2 किलोचा सिलेंडर मोफत देण्यात येणार आहे.
प्रधानमंत्री उज्वला योजनेची ऐतिहासिक पार्श्वभूमी
2016 मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी या महत्त्वाकांक्षी योजनेची सुरुवात केली. योजनेचा मुख्य उद्देश ग्रामीण भागातील कुटुंबांना स्वच्छ इंधन उपलब्ध करून देणे हा होता. आजपर्यंत या योजनेचा लाभ देशभरातील 10 कोटीहून अधिक कुटुंबांना मिळाला आहे.
महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी महत्त्वपूर्ण पाऊल
या योजनेमुळे ग्रामीण भागातील महिलांचे जीवन सुलभ झाले आहे. पारंपारिक चुलीवर स्वयंपाक करताना होणारा धूर आणि त्यामुळे उद्भवणाऱ्या आरोग्याच्या समस्या या योजनेमुळे कमी झाल्या आहेत. महिलांनी वर्षभर एलपीजी गॅसचा वापर करावा यासाठी अनुदानित दरात गॅस सिलेंडर पुरवले जातात.
हे पण वाचा:
पीएम किसान योजनेच्या याद्या जाहीर! निवडणुकीपूर्वी शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा PM Kisan Yojana
गॅस कनेक्शन घेताना येणाऱ्या खर्चासाठी सरकारकडून 1600 रुपयांचे अर्थसहाय्य दिले जाते. यामध्ये गॅस स्टोव्ह, रेग्युलेटर आणि पाइप यांसारख्या आवश्यक वस्तूंचा समावेश आहे. गॅस स्टोव्ह खरेदीसाठी ईएमआय सुविधा देखील उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.
योजनेचे सामाजिक महत्त्व
प्रधानमंत्री उज्वला योजना ही केवळ गॅस कनेक्शन पुरवण्याची योजना नाही, तर ती ग्रामीण भारताच्या सामाजिक-आर्थिक विकासाचा एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे. या योजनेमुळे:
- पर्यावरण संरक्षणाला चालना मिळाली आहे
- महिलांच्या आरोग्याचे रक्षण होत आहे
- वेळेची आणि श्रमाची बचत होत आहे
- जीवनमान उंचावले आहे
- ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना मिळाली आहे
योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसमोर काही आव्हानेही आहेत. आधार ऑथेंटिकेशनची प्रक्रिया पूर्ण करणे, सर्व पात्र लाभार्थ्यांपर्यंत योजनेची माहिती पोहोचवणे आणि गॅस वितरण यंत्रणा सुदृढ करणे ही प्रमुख आव्हाने आहेत. मात्र, सरकार आणि गॅस कंपन्यांच्या संयुक्त प्रयत्नांमुळे ही आव्हाने पार करण्यात येत आहेत.
प्रधानमंत्री उज्वला योजना ही भारत सरकारच्या ‘सबका साथ, सबका विकास’ या धोरणाचे प्रतीक आहे. दिवाळीच्या मुहूर्तावर जाहीर करण्यात आलेली मोफत गॅस सिलेंडर योजना अनेक कुटुंबांना दिवाळीची भेट ठरणार आहे. स्वच्छ इंधन, आरोग्यदायी जीवन आणि सर्वांगीण विकास या त्रिसूत्रीवर आधारित ही योजना भारताच्या ग्रामीण विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान देत आहे.