Best Investment Scheme भारतीय अर्थव्यवस्थेत बचत आणि गुंतवणूक या दोन्ही गोष्टींना अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. देशाच्या आर्थिक प्रगतीसाठी नागरिकांची बचत आणि गुंतवणूक महत्त्वाची भूमिका बजावते. या पार्श्वभूमीवर भारत सरकारने अनेक योजना सुरू केल्या आहेत, ज्यामध्ये पब्लिक प्रोविडेंट फंड (PPF) ही एक अत्यंत लोकप्रिय आणि फायदेशीर योजना आहे. या लेखात आपण PPF योजनेबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत.
पब्लिक प्रोविडेंट फंड (PPF) म्हणजे काय?
पब्लिक प्रोविडेंट फंड (PPF) ही भारत सरकारने सुरू केलेली एक लघु बचत योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश लोकांना सुरक्षित आणि आकर्षक व्याजदराने पैसे जमा करण्याची सुविधा देणे हा आहे. PPF ही एक दीर्घकालीन गुंतवणूक योजना असून, यामध्ये गुंतवणूकदारांचे पैसे 15 वर्षांनंतर परिपक्व होतात.
PPF खाते कसे उघडावे?
PPF खाते उघडण्यासाठी आपण खालील पद्धती अवलंबू शकता:
- बँक किंवा पोस्ट ऑफिस: कोणत्याही बँकेत किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये जाऊन आपण PPF खाते उघडण्यासाठी अर्ज करू शकता.
- ऑनलाइन पद्धत: जर आपले स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) मध्ये बचत खाते असेल, तर आपण SBI च्या YONO अॅपद्वारे ऑनलाइन PPF खाते उघडू शकता.
PPF मध्ये गुंतवणूक कशी करावी?
PPF खात्यात गुंतवणूक करण्यासाठी काही महत्त्वाचे मुद्दे:
- किमान गुंतवणूक: PPF खात्यात किमान 500 रुपये प्रति महिना गुंतवणूक करणे आवश्यक आहे.
- कमाल गुंतवणूक: एका आर्थिक वर्षात जास्तीत जास्त 1.5 लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करता येते.
- गुंतवणूकीचे पर्याय: आपण मासिक, त्रैमासिक, सहामाही किंवा वार्षिक आधारावर गुंतवणूक करू शकता.
PPF योजनेचे फायदे
- आकर्षक व्याजदर: सध्या PPF वर 7.1% वार्षिक व्याजदर मिळत आहे, जो बँकेच्या मुदत ठेवींपेक्षा जास्त आहे.
- सुरक्षित गुंतवणूक: PPF ही सरकारी योजना असल्याने, यात गुंतवणूक करणे अत्यंत सुरक्षित आहे.
- कर लाभ: PPF मध्ये केलेल्या गुंतवणुकीवर आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते.
- व्याजावर कर नाही: PPF खात्यावर मिळणाऱ्या व्याजावर कोणताही कर लागत नाही.
- दीर्घकालीन गुंतवणूक: 15 वर्षांच्या कालावधीमुळे चक्रवाढ व्याजाचा लाभ मिळतो.
PPF खात्याची मुदत वाढवणे
PPF खात्याची मूळ मुदत 15 वर्षांची असते. मात्र, या कालावधीनंतरही आपण गुंतवणूक सुरू ठेवू इच्छित असाल, तर खाते 5-5 वर्षांसाठी वाढवता येते. यामुळे दीर्घकालीन गुंतवणुकीचा लाभ घेता येतो.
PPF मध्ये गुंतवणुकीचे उदाहरण
आपण PPF योजनेत दरमहा 2,500 रुपये गुंतवणूक केल्यास, 15 वर्षांत किती रक्कम जमा होईल, हे पाहूया:
हे पण वाचा:
पीएम किसान योजनेच्या याद्या जाहीर! निवडणुकीपूर्वी शेतकऱ्यांच्या खात्यात पैसे जमा PM Kisan Yojana
- मासिक गुंतवणूक: 2,500 रुपये
- वार्षिक गुंतवणूक: 30,000 रुपये
- 15 वर्षांतील एकूण गुंतवणूक: 4,50,000 रुपये
- 7.1% व्याजदराने 15 वर्षांनंतर एकूण रक्कम: 8,13,642 रुपये
- केवळ व्याजापासून मिळालेली रक्कम: 3,63,642 रुपये
या उदाहरणावरून आपल्याला दिसून येते की PPF योजनेत नियमित गुंतवणूक केल्यास चांगला परतावा मिळू शकतो.
PPF योजनेची वैशिष्ट्ये
- व्याजदर: PPF वरील व्याजदर दर तिमाहीला सरकारकडून निश्चित केला जातो. सध्या हा दर 7.1% आहे.
- व्याज गणना: PPF खात्यावरील व्याजाची गणना दरमहा 5 तारखेला असलेल्या किमान शिल्लकेवर केली जाते.
- कर लाभ: PPF मध्ये केलेल्या गुंतवणुकीवर कलम 80C अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांपर्यंत कर सवलत मिळते.
- कर्ज सुविधा: PPF खात्यातून तुम्ही कर्ज घेऊ शकता. तिसऱ्या वर्षापासून पाचव्या वर्षापर्यंत खात्यातील शिल्लकेच्या 25% पर्यंत कर्ज घेता येते.
- आंशिक पैसे काढणे: सातव्या वर्षापासून आपण PPF खात्यातून आंशिक पैसे काढू शकता.
- नामनिर्देशन: PPF खात्यासाठी नामनिर्देशन करता येते, ज्यामुळे खातेधारकाच्या मृत्यूनंतर त्याच्या नामनिर्देशित व्यक्तीला पैसे मिळू शकतात.
PPF योजनेचे फायदे आणि तोटे
फायदे:
- सुरक्षित गुंतवणूक
- आकर्षक व्याजदर
- कर लाभ
- दीर्घकालीन बचतीस प्रोत्साहन
- लवचिक गुंतवणूक पर्याय
तोटे:
- कमी तरलता (15 वर्षांची लॉक-इन कालावधी)
- मर्यादित गुंतवणूक (वार्षिक 1.5 लाख रुपयांपर्यंत)
- व्याजदरात बदल होण्याची शक्यता
पब्लिक प्रोविडेंट फंड (PPF) ही भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी एक आकर्षक आणि सुरक्षित बचत योजना आहे. दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी आणि कर बचतीसाठी ही योजना अत्यंत उपयुक्त आहे. मात्र, कोणतीही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी आपल्या वैयक्तिक आर्थिक परिस्थिती आणि गरजांचा विचार करणे महत्त्वाचे आहे. PPF ही एक चांगली गुंतवणूक पर्याय असली तरी, विविध गुंतवणूक साधनांचा समावेश असलेले संतुलित गुंतवणूक पोर्टफोलिओ तयार करणे हे प्रत्येक गुंतवणूकदारासाठी फायदेशीर ठरू शकते.
