Post Office Fixed Deposit आजच्या अस्थिर आर्थिक वातावरणात सुरक्षित आणि विश्वासार्ह गुंतवणूक करणे हे प्रत्येक व्यक्तीसाठी महत्त्वाचे झाले आहे. अशा परिस्थितीत भारतीय पोस्ट ऑफिसची मुदत ठेव योजना (फिक्स्ड डिपॉझिट स्कीम) ही एक आकर्षक आणि सुरक्षित गुंतवणूक पर्याय म्हणून समोर येते. या लेखात आपण पोस्ट ऑफिसच्या मुदत ठेव योजनेची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
योजनेची वैशिष्ट्ये आणि फायदे
पोस्ट ऑफिस मुदत ठेव योजना ही भारत सरकारद्वारे समर्थित एक सुरक्षित गुंतवणूक योजना आहे. या योजनेत गुंतवणूकदारांना बँकांच्या तुलनेत अधिक व्याजदर मिळतो. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे ही योजना जोखीममुक्त असून, गुंतवणूकदारांना त्यांच्या पैशांची पूर्ण सुरक्षितता मिळते.
गुंतवणुकीची मुदत आणि व्याजदर
पोस्ट ऑफिस मुदत ठेव योजनेत गुंतवणूकदार एक वर्षापासून ते पाच वर्षांपर्यंतच्या कालावधीसाठी गुंतवणूक करू शकतात. प्रत्येक मुदतीसाठी वेगवेगळा व्याजदर निश्चित केला जातो:
- एक वर्षाच्या मुदतीसाठी – 6.9% वार्षिक व्याजदर
- दोन वर्षांच्या मुदतीसाठी – 7.0% वार्षिक व्याजदर
- तीन वर्षांच्या मुदतीसाठी – 7.1% वार्षिक व्याजदर
- पाच वर्षांच्या मुदतीसाठी – 7.5% वार्षिक व्याजदर
किमान आणि कमाल गुंतवणूक मर्यादा
या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी किमान रक्कम रुपये 1,000 निश्चित केली आहे. गुंतवणूक करताना रक्कम 100 रुपयांच्या पटीत असणे आवश्यक आहे. महत्त्वाची बाब म्हणजे या योजनेत कमाल गुंतवणुकीची मर्यादा नाही, म्हणजेच गुंतवणूकदार त्यांच्या इच्छेनुसार कितीही रक्कम गुंतवू शकतात.
खाते उघडण्याचे प्रकार आणि पात्रता
पोस्ट ऑफिस मुदत ठेव योजनेत एकल खाते किंवा संयुक्त खाते उघडता येते. संयुक्त खात्यात जास्तीत जास्त तीन व्यक्ती सहभागी होऊ शकतात. याशिवाय:
- पालक अल्पवयीन मुलांसाठी खाते उघडू शकतात
- मानसिक विकलांग व्यक्तींसाठी त्यांचे पालक खाते उघडू शकतात
- दहा वर्षांवरील अल्पवयीन मुले स्वतःच्या नावे खाते उघडू शकतात
कर बचतीचा फायदा
पाच वर्षांच्या मुदत ठेवीवर आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते. यामुळे ही योजना कर बचतीसाठी एक उत्तम पर्याय ठरते.
गुंतवणुकीवरील परतावा – एक उदाहरण
एखाद्या गुंतवणूकदाराने जर 5 लाख रुपये पाच वर्षांसाठी गुंतवले, तर त्याला 7.5% व्याजदराने परतावा मिळतो. पाच वर्षांच्या मुदतीनंतर:
- एकूण परतावा: रुपये 7,24,974
- मूळ गुंतवणूक: रुपये 5,00,000
- व्याजापोटी मिळालेली रक्कम: रुपये 2,24,974
जर ही संपूर्ण रक्कम (रुपये 7,24,974) पुन्हा पुढील पाच वर्षांसाठी गुंतवली, तर:
- अतिरिक्त व्याज: रुपये 3,26,201
- एकूण रक्कम: रुपये 10,51,175
योजनेचे इतर महत्त्वाचे पैलू
- सुरक्षितता: सरकारी योजना असल्याने गुंतवणूक 100% सुरक्षित
- सोपी प्रक्रिया: खाते उघडणे आणि व्यवहार करणे अतिशय सोपे
- व्यापक उपलब्धता: देशभरातील सर्व पोस्ट ऑफिसांमध्ये उपलब्ध
- नियमित उत्पन्न: निश्चित व्याजदरामुळे नियमित उत्पन्नाची हमी
- लवचिक मुदत: गुंतवणूकदाराच्या गरजेनुसार मुदत निवडण्याची सुविधा
पोस्ट ऑफिस मुदत ठेव योजना ही सुरक्षित गुंतवणुकीसोबतच आकर्षक परतावा देणारी योजना आहे. विशेषतः जे गुंतवणूकदार कमी जोखीम घेऊन सुरक्षित परतावा मिळवू इच्छितात, त्यांच्यासाठी ही योजना अतिशय उपयुक्त आहे.